(ភ្នំពេញ)៖ ប្រទេសចិនបានដាក់ឱ្យដំណើរការរ៉េអាក់ទ័រនុយក្លេអ៊ែរ (Nuclear Reactor) ដំបូងបង្អស់នៅលើលោកនេះ ដែលប្រើសារធាតុសរីយ៉ូម (Thorium) ដែលជាជម្រើសសារធាតុដ៏មានសុវត្ថិភាពបំផុត ក្នុងការបង្កើតថាមពលស្អាត។ ដំណើរការនេះ ជាសន្តិសុខថាមពលរបស់ចិន ដែលប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាតជំនួសផូសីលឥន្ធនៈ និងសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម។

ព្រឹត្តិការណ៍ដាក់ឲ្យដំណើរការរ៉េអាក់ទ័រនុយក្លេអ៊ែរ ដែលប្រើសារធាតុសរីយ៉ូមដ៏សំខាន់នេះដែរ ត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំបិទទ្វារ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ នៅឯបណ្ឌិតសភាវិទ្យាសាស្ត្រចិន (CAS) កន្លែងដែលប្រធានគម្រោងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Xu Hongjie បានចែករំលែកព័ត៌មាននេះ ជាមួយសហការី។

* តើសារធាតុសរីញ៉ូម គឺជាអ្វី?ខុសពីសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ពោលគឺសារធាតុសរីយ៉ូមមានសុវត្ថិភាពជាង និងផលិតកាកសំណល់វិទ្យុសកម្ម ដែលមានអាយុកាលតិចជាង។ សរីយ៉ូម ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថា មានច្រើនជាងអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ដល់ទៅ ៣ ឬ ៤ដង។

សរីយ៉ូម ជាសារធាតុដែលមានសក្តានុពលថាមពលធំជាងអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ដល់ទៅ ២០០ដងឯណោះ ហើយក៏ជាសារធាតុសម្បូរជាងអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមផងដែរ។ បើតាមការប្រកាសរបស់ចិន សរីយ៉ូមត្រូវបានប្រើសម្រាប់សាកល្បងបច្ចេកវិទ្យាថ្មី ជាជំហានដ៏សំខាន់ក្នុងការឈានទៅផលិថាមពលអគ្គីសនីស្អាត។

សូមជម្រាបថា សរីយ៉ូម (Thorium) ត្រូវបានរកឃើញដោយលោក Jöns Jacob Berzelius ក្នុងឆ្នាំ១៨២៨។ លោកបានដាក់ឈ្មោះវាតាមព្រះនាម <<ស (Thor)>> ដែលជាព្រះនៃផ្គរ និងចម្បាំង ក្នុងទេវកថា ដោយសារតែថាមពលរបស់វា។

ចិនជាប្រទេសដែលមានសារធាតុសរីយ៉ូមច្រើនជាងគេបំផុត ពោលគឺគេបានរកឃើញដល់ទៅ ១លានតោន ដែលអាចផ្តល់ថាមពលដល់តម្រូវការថាមពលរបស់ប្រទេសនេះ សម្រាប់រយៈពេល ៦០ ០០០ឆ្នាំ។ សារធាតុសរីយ៉ូមដ៏ច្រើនមហាសាលនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅបរិវេណរុករករ៉ែ Bayan Obo ក្នុងតំបន់ម៉ុងហ្គោលីខាងក្នុង។

ជោគជ័យរបស់ចិនក្នុងការដាក់ឱ្យដំណើរការរ៉េអាក់ទ័រនុយក្លេអ៊ែរដំបូងបង្អស់ ដែលប្រើសារធាតុសរីយ៉ូម ជំនួសសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម បានធ្វើលើម៉ាស៉ីនរ៉េអាក់ទ័រ កម្លាំង ២មេហ្គាវ៉ាត់ ដែលមានទីតាំងនៅវាលខ្សាច់ Gobi ។ នេះមានន័យថា សរីយ៉ូមក៏អាចនាំឲ្យចិនសាងសង់រោងចក្រថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ នៅតំប់ដែលគ្មានទឹកបាន ព្រោះសារធាតុនេះមិនធ្វើឲ្យរ៉េអាក់ទ័រកើនកម្តៅដល់ទៅ ១ ០០០អង្សា ដូចសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមឡើយ។

ប្រទេសចិនក៏កំពុងសាងសង់ម៉ាស៉ីនរ៉េអាក់ទ័រសរីយ៉ូម ១០មេហ្គាវ៉ាត់ រួចហើយ ដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០៣០៕