(ភ្នំពេញ)៖ នៅចន្លោះអរិយធម៌ចំណាស់ៗទាំង២ គឺឥណ្ឌា និងចិន ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលយកឥទ្ធិពលទស្សនវិជ្ជាល្អៗពីប្រទេសទាំងពីរនេះ ប៉ុន្តែទស្សនវិជ្ជាបែបខ្មែរក៏មានលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្លួនដែរ។ តើអ្វីទៅជាលក្ខណៈពិសេសរបស់ទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ?

ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងចម្ងល់ទាំងនេះ លោក សរ រិទ្ធី ដែលជាបេក្ខជនបណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធីចំណេះដឹងទូទៅ បានចូលខ្លួនមកបកស្រាយជូនមិត្តអ្នកទស្សនា/អ្នកអានផងដែរនៅក្នុងវីដេអូភាគ៣នេះ។

លោក សរ រិទ្ធី បានឱ្យដឹងថា ប្រសិនបើពិនិត្យមើលពីទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រទេសកម្ពុជាគឺស្ថិតនៅចន្លោះនៃប្រទេសធំៗ២ដែលជាមហាអំណាចអរិយធម៌ចំណាស់ជាងគេ នោះគឺប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រទេសចិន។ ប្រទេសចិនមានវប្បធម៌ចំណាស់ជាង៥០០០ឆ្នាំ ឯប្រទេសឥណ្ឌាមានវប្បធម៌ចំណាស់ជាង៤០០០ឆ្នាំ ដោយឡែកប្រទេសកម្ពុជាមានវប្បធម៌ចំណាស់ប្រមាណ២០០០ឆ្នាំ ដូច្នេះហើយប្រទេសកម្ពុជាតែងតែទទួលឥទ្ធិពលវប្បធម៌ពីប្រទេសចំណាស់ៗទាំងពីរនេះ ពិសេសគឺឥទ្ធិពលទស្សនវិជ្ជា សាសនា និងអ្វីៗផ្សេងៗទៀត។

ប្រជាជនកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រជាជនមកពីឥណ្ឌា និងចិនតាំងពីមុនសម័យអាណាចក្រភ្នំ ឬហ្វូណនទៅទៀត តែគ្រាន់តែជាការទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជនធម្មតាៗប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនទាន់ជាទំនាក់ទំនងការទូតនៅឡើយទេ តែក្នុងនោះមានការផ្ដល់នូវទស្សនវិជ្ជាទៅវិញទៅមក ខណៈជនជាតិខ្មែក៏មានទស្សនវិជ្ជារបស់ខ្លួនតាំងពីបុរាណកាលមកដែរ។

លក្ខណៈពិសេសរបស់ជនជាតិខ្មែរ គឺពូកែធ្វើសំយោគទស្សនវិជ្ជារបស់ប្រទេសដែលមានអរិយធម៌ចំណាស់ជាមួយទស្សនវិជ្ជាក្នុងស្រុកដែលមានស្រាប់ ហើយបង្កើតបានជាទស្សនវិជ្ជាពិសេសមួយដែលត្រូវនឹងស្ថានភាពនៅក្នុងស្រុក។ ពិតណាស់ ខ្មែរគឺមានជំនឿដើមរបស់ខ្លួនស្រាប់ដែលហៅថា ជំនឿតូទឹម ឬជំនឿបែបនិមិត្តរូប កាលណាខ្មែរមានជំនឿទៅលើអ្វីមួយ ខ្មែរតែងតែនិមិត្តរបស់នោះឱ្យទៅជារបស់ដែលមាននាមនិងរូប ដូច្នេះគោលការណ៍របស់ខ្មែរ គឺសំយោគ ហើយគោលការណ៍ធំបំផុតនៃទស្សនវិជ្ជារបស់ខ្មែរ គឺនាមនិងរូប។

សតវត្សទី១ចាប់ផ្ដើមមានព្រហ្មញ្ញសាសនា ហើយមកដល់សតវត្សទី៣ក៏ចាប់មានពុទ្ធសាសនា។ ការមកដល់កម្ពុជានូវសាសនាពីឥណ្ឌាក៏បាននាំមកជាមួយនូវទស្សនវិជ្ជាផងដែរ ហើយដូនតាខ្មែរទទួលយកសាសនាទាំងពីរនេះដូចគ្នា ប៉ុន្តែភាពអស្ចារ្យរបស់ខ្មែរ គឺមិនទទួលយកអ្វីដែលមិនល្អទេ ហើយអ្វីដែលល្អខ្មែរទទួលយក និងសំយោគជាមួយអ្វីដែលមានស្រាប់ ចំណុចដែលមិនសមស្របជាមួយឥរិយាបថ ឬគំនិត គឺខ្មែរមិនទទួលយកទេ។

ភាពអស្ចារ្យរបស់ទស្សនវិទូខ្មែរ គឺការសំយោគឱ្យជំនឿ សាសនា ទស្សនវិជ្ជាទាំងអស់នោះបាននៅជាមួយគ្នា ដោយរួមរស់ជាមួយគ្នា មិនមាននូវជម្លោះ។

លោក សរ រិទ្ធី បានប្រៀបធៀបលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្មែរដូចទៅនឹងទឹកសមុទ្រដូច្នេះដែរ គឺទឹកសមុទ្រព្រមទទួលទឹកដែលមកពីទន្លេ ស្ទឹង ប្រឡាយ ព្រែកជាដើម ប៉ុន្តែសមុទ្រមិនទទួលយកកាក់សំណល់ សំរាម សាកសព ឬអ្វីដែលមិនល្អនោះទេ ពោលគឺតែងច្រានឱ្យឡើងច្រាំង ឡើងឆ្នេរ ឡើងគោកទាំងអស់វិញ នេះហើយជាទស្សនវិជ្ជារបស់ខ្មែរសម័យដើម៕